Milli Eğitim Bakanlığınca (MEB), 2017-2018 eğitim öğretim döneminden itibaren Türkiye genelinde 2 milyona yakın öğrencinin eğitim aldığı tüm meslek liselerinin 7 ana başlıkta performansa tabi tutulması kararı alındı.
Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz imzasıyla illere gönderilen yazıda, ülkelerin her alanda sürdürülebilir kalkınmayı gerçekleştirmesinin yolunun her şeyden önce sahip oldukları insan kaynağının niteliğinin artırılmasına bağlı olduğu ifade edildi.
Bakanlığın temel öncelikli alanlarının Türkiye'nin nitelikli iş gücü ihtiyacının karşılanması, gençlerin ilgi ve yeteneklerine uygun bir meslek alanında bilgi, beceri ve iş alışkanlıkları kazanmaları, ahilik kültürünün değerleriyle yoğrulmuş bir meslek ahlakına sahip olarak yetiştirilmelerinin Bakanlığın temel öncelikleri arasında bulunduğu ifade edildi.
Bu gerçeklerden hareketle, son yıllarda MEB tarafından mesleki ve teknik eğitim alanında bir dizi reform sayılabilecek değişikliklerin hayata geçirildiğine işaret edilen yazıda, bu değişikliklerin ulusal düzeyde başarı ile hayata geçirilmesinde mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarına önemli görev ve sorumluluklar düştüğü vurgulandı.
Eğitim öğretim kurumlarında sunulan hizmetlerin MEB tarafından belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda, kaliteli ve verimli olarak yerine getirilmesinde okulların kurumsal performanslarının da önemli oranda belirleyici olduğuna işaret edilen yazıda, şunlar kaydedildi:
"Bu doğrultuda, mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarının mevcut hizmet potansiyellerini en üst noktaya taşıyarak kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli olarak kullanılmasını sağlamak, okulların ve kurumların kurumsal kapasitelerinin gelişimine destek olmak, eğitim-öğretim hizmetlerinde kalite ve verimliliği sağlamak, emsallerine göre başarılı çalışmaları ile öne çıkan okul ve kurumları ödüllendirmek amacıyla 2017-2018 eğitim öğretim yılından itibaren mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarının performansları belirli kriterler çerçevesinde izlenerek değerlendirilecektir."
Kanıtlayıcı belgelerle puanlama yapılacak
Yazıda, mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarının performanslarının izlenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili olarak milli eğitim müdürlükleri ve okul müdürlüklerince yapılacak çalışmalar da aktarıldı.
Buna göre, il genelinde faaliyet gösteren mesleki eğitim merkezleri dahil olmak üzere tüm mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının performanslarının değerlendirilmesi için bir değerlendirme formu hazırlandı.
İl milli eğitim müdürlüklerince performans değerlendirme çalışmaları için yeter sayıda ve 3 kişiden oluşan değerlendirme komisyonları kurulacak. Komisyonlar, il veya ilçelerde mesleki ve teknik eğitimden sorumlu milli eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürü başkanlığında oluşturulacak. Her komisyon, eksiksiz bir şekilde tüm üyelerin katılımı ile çalışmalarını bizzat okula veya kuruma giderek yapacak.
Komisyon üyeleri, her bir performans göstergesine ilişkin puanını, bizzat yerinde gözlem yapmak suretiyle ve okul müdürünce onaylanmış kanıtlayıcı belgeleri görmek suretiyle, gerektiğinde ilgili yönetici, öğretmen ve öğrencilerle de görüşerek verecek.
Puanlar, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü web sitesinde okul uygulamaları bölümünde yer alan okul performans değerlendirme modülüne (mtegm.meb.gov.tr/okulperdeg) komisyon üyelerince girilerek kaydedilecek.
Performans değerlendirme sonuçları, Bakanlık tarafından değerlendirilecek ve valiliklere duyurulacak.
Performans değerlendirmesi nasıl olacak?
Bakanlık, meslek liselerinin performanslarına ilişkin kriterleri, "eğitim-öğretim ortamları", "öğrenci başarı, devam ve disiplin durumu", "rehberlik çalışmaları", "proje ve okul-sektör iş birliği çalışmaları", "sosyal etkinlik çalışmaları", "okul sağlığı çalışmaları" ve "yönetim" olmak üzere 7 başlık altında toplandı.
Buna göre, öncelikle okul ortamına ilişkin performans belirlenecek. Bu kapsamda, okulda bulunan dersliklerin en az yarısı, atölye ve laboratuvarların tamamı incelenerek değerlendirilecek. Atölye ve laboratuvarların iç cephe ve zemin durumu değerlendirilirken ilgili meslek alanının özelliği göz önünde bulundurulacak.
Atölye ve laboratuvarlarda bulunan tüm makine teçhizat ve eğitim ve deney setleri incelenerek eğitimde kullanılıp kullanılmadığına, arızalı, okulun herhangi bir bölümünde atıl vaziyette veya hurdaya ayrılmış makine-teçhizat, eğitim ve deney seti bulunup bulunmadığına dikkat edilecek.
Engelli öğrenciler için rampa, lavabo-tuvalet ve asansör ile iş sağlığı ve güvenliği kapsamında alınan tedbirler de performans kriterleri arasına alındı.
Akademik başarı
Öğrencilerin akademik başarıları tespit edilerek tedbir geliştirilip geliştirilmediği de kriterler arasında sayıldı. Bunun yanında, aile ziyaretleri, koçluk ve danışmanlık sistemi ile öğrencilerle birebir ilgilenilme durumu, başarısı düşük öğrencilerin yetiştirme ve destekleme kursları ile desteklenmesi, zümrelerde alınan başarıyı artırmaya yönelik kararların uygulanma durumu da puanlanacak.
Performans değerlendirilirken, okulda devamsızlıkların velilere anlık bildirilmesi için SMS uygulaması kullanılması, devamsızlıkla ilgili veli bilgilendirme semineri yapılması gibi uygulamaların olup olmadığına da bakılacak.
Rehberlik için ayrı puanlama
Bakanlığın belirlediği performans kriterleri arasında yer alan okulun rehberlik hizmetleri de puanlamaya dahil edildi.
Buna göre, YGS ve diğer sınavlara yönelik rehberlik çalışmaları, aile eğitimi, öğrencilere verilecek bilgilendirme seminerleri gibi çalışmalar kanıta dayalı olarak puanlanacak. YGS'de okulun tüm testlerde elde ettiği net sayısının ortalaması tespit edilecek. Bir okul hem il hem de Türkiye ortalamasının üzerinde net ortalamasına sahipse Türkiye ortalaması ve üzerine ilişkin puan değeri verilecek.
Zararlı alışkanlıklarla mücadele ve şiddetin önlenmesi konusundaki çalışmalar da kanıta dayalı olarak puanlanacak. Bir önceki ve içinde bulunulan eğitim öğretim yılı içerisinde ulusal ve yerel basında çıkan eğitim ve öğretimde iyi uygulama örnekleri için puan hesaplanacak.
Patent ve faydalı modeller de puanlamada
Proje ve okul-sektör iş birliği çalışmaları kapsamında, son üç eğitim öğretim yılında yapılan herhangi bir proje başvuru durumu, uygulanan veya tamamlanan ulusal ve uluslararası projeler de puanlanacak.
Ayrıca okul adına yapılan patent, faydalı model başvurusuna dair belge görülmek suretiyle puan verilecek. Son beş eğitim öğretim yılında okul adına alınan patent ve faydalı model var ise sayısına göre kanıtlayıcı belge görülmek suretiyle performans puanı alacak.
Beceri eğitimini ya da stajını işletmelerde yapan öğrenci sayısının okulda ve işletmede beceri eğitimi veya staja devam eden toplam öğrenci sayısına oranı hesaplanarak puanlanacak.
Öte yandan, okulun süreli yayınları, bir önceki eğitim öğretim yılı içinde okulun bireysel ya da ekip olarak katıldığı bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetlerde dereceye girenlerin her başarısı ayrı ayrı değerlendirilecek.